Mentale kracht kan je bevorderen en onwikkelen

Weet jij wat jou en anderen mentaal sterk maakt? En hoe je individuele krachtbronnen kunt herkennen, onderhouden, ontwikkelen en opladen, zodat aanwezige veerkracht intact blijft of zelfs toeneemt?

Aan de slag met de vijf aandachtsgebieden.

Zodra het in één aandachtsgebied beter gaat, worden de andere ook versterkt. Dus alles wat je doet helpt. Het maakt daarom ook niet zoveel uit wáár je begint, maar (wel) dát je begint. Hieronder voor elk aandachtsgebied enkele concrete handvatten, methoden en tools aan waar je direct zelf mee aan de slag kunt.

1. Werk aan positieve emoties. Ben en blijf fit, ga goed om met tegenslagen.

‘Een gezonde geest in een gezond lichaam’, die uitdrukking bestaat niet voor niks. Fit zijn, je lichamelijke conditie onderhouden, voldoende rust nemen en ontspannen, goed voor je lijf zorgen; het zorgt er allemaal voor dat mensen zich fysiek én mentaal sterker voelen.

2. Weet hoe betrokkenheid werkt. Zorg dat uitdagingen energie geven.

Helemaal opgaan in wat je doet, de tijd compleet vergeten, onuitputtelijk creatief zijn. In de psychologie heet dit fenomeen ‘flow’. Deze term geeft de emotionele toestand weer waarin je je bevindt als je intrinsiek gemotiveerd, enthousiast en betrokken met iets bezig bent. Weten hoe flow tot stand komt kan helpen om deze positieve gemoedtoestand actief na te streven en geregeld te beleven. Ook vermijd je gemakkelijker negatieve gevoelens. Flow heeft ook alles te maken met motivatie. Wie doet waar hij goed in is en hierin voldoende wordt uitgedaagd, ervaart werkplezier en levert waarschijnlijk ook goede prestaties. Het is dus de kunst om jezelf te kennen. Of, als je leidinggeeft: goed te kunnen inschatten wie waar goed in is. Heb jij in de gaten waar jijzelf of de mensen in je team van opleven? Houd je de balans tussen uitdaging en vaardigheid?

3. Versterk goede relaties. Communiceer zorgvuldig en effectief.

Bij je streven naar effectieve communicatie mag je nooit alleen naar jezelf kijken. Het gaat altijd óók om de ander (of anderen). Wat vindt die prettig, wat spreekt hem aan?
• Iedereen heeft hierin zijn voorkeuren, die bovendien afhangen van de situatie. En er zijn vele mogelijkheden: een gesprek, e-mail, appje, brief, intranetbericht…
• Je kunt een boodschap ook zonder woorden overbrengen en soms is dit zelfs het meest doeltreffend.
• Inzicht in je eigen voorkeuren en die van anderen helpt je om beter af te stemmen met collega’s, klanten of leidinggevende(n).

4. Draag bij aan betekenis. Zie zingeving als een basisbehoefte.

Een belangrijke factor bij de ontwikkeling en het behoud van mentale kracht is zingeving. Wat is de zin van het werk dat iemand doet, wat betekent het voor hemzelf en voor anderen? Betekenis toekennen aan het werk dat je doet is een basisbehoefte om gemotiveerd en met plezier te werken. Informatie over de doelen en resultaten van je organisatie, of van specifieke projecten waar je bij betrokken bent is hierbij essentieel. Met name over de bijdragen die jij en anderen hieraan (kunnen) leveren.

5. Focus op gezond presteren. Hou energievreters en -gevers in balans.

Goede prestaties leveren en daar waardering voor krijgen geeft veel voldoening. Je voelt je competent (‘Ik kan iets’, ‘Ik ben ergens goed in’), gezien en gewaardeerd. Presteren, inclusief de bijbehorende stress en drukte, is dus zeker niet per definitie verkeerd. Het gaat mis als de prestatiedruk hoger is dan je aankunt. Dit is in onze prestatiesamenleving met haar eenzijdige nadruk op ‘hoger, beter, sneller’ een groot risico. Zelfs als een organisatie een gezonde prestatiedruk nastreeft, kunnen mensen zichzelf gemakkelijk zo veel druk opleggen dat de balans verstoord raakt.
Geen enkele baan gééft alleen maar energie; iedereen die werkt heeft te maken met energievreters en energiegevers. Aan de andere kant mag ook geen enkele baan alleen maar energie kosten, want daar gaan mensen vroeg of laat aan onderdoor. Voor mentale kracht moeten energievreters en energiegevers in balans zijn. Dit is een individuele kwestie: wat er op de balans staat, is per persoon verschillend. Het reikt bovendien verder dan het werk, de privésituatie speelt ook een rol. In het ideale geval is die een energiegever, maar belastende mantelzorg, financiële problemen, of ziekte kunnen dit ernstig verstoren.

Ga na het lezen van deze post eens met elkaar in gesprek, bijvoorbeeld bij de koffie of beter nog, maak er een apart agendapunt van tijdens een van de volgende overleggen.

Als je over dit onderwerp met mij wil sparren dan nodig ik je van harte uit voor een gratis online videocall!