Van kwetsbaar naar weerbaar naar vitaal

Weerbaarheid is actueel. In de media zijn we recent bijna dagelijks geconfronteerd met berichten over grensoverschrijdend gedrag, op velerlei gebied, door mensen in ‘belangrijke’ posities. Ook op de gewone werkvloer gebeurt dit dagelijks, alleen geen hond die daarvan opkijkt. Laat staan dat het in de media komt. En als Corona ons iets overduidelijk heeft aangetoond, is het wel hoe belangrijk je weerbaarheid (in meer dan één opzicht) is.

De tegenhanger van deze voorbeelden is echter kwetsbaarheid. Durf je voor jezelf op te komen, te vertellen wat er jou is overkomen, wat je bezighoudt en zo van invloed is op hoe je je voelt, hoe je je gedraagt? Durf je open te zijn naar je collega, je leidinggevende? Realiseer je en omarm je jouw kwetsbaarheid als mens, of de kwetsbaarheid van een systeem?

Volgens De Dikke van Dale betekent weerbaarheid ‘in staat tegenstand te bieden’. Kwetsbaarheid betekent ‘waar je geraakt of beschadigd kunt worden’. Op het internet kwam ik de volgende uitspraak tegen die wat mij betreft de samenhang tussen deze twee goed weergeeft: “Van alle weerbaarheid is kwetsbaarheid de sterkste, en waarom, omdat het je het gevoel geeft te willen delen, hulp te vragen of af te zonderen. Maar vooral het durven delen vanuit kwetsbaarheid, dat voelt rijk. En om de enige simpele reden omdat het verbindt, omdat het een hart onder de riem schenkt. Omdat het de ander uitnodigt, omdat het floreert. Omdat dan de ander ook zijn kwetsbaarheid gaat tonen, waardoor je weer samen sterk wordt”.

Als stress- en burn-out coach spreek ik regelmatig mensen die niet zo heel erg goed zijn in het aangeven van hun grenzen en die het moeilijk vinden zichzelf kwetsbaar op te stellen. Ook voor mij als persoon is dit herkenbaar, wat heb ik daar in het verleden mee geworsteld…… Echter, hoe meer je jouw grenzen kan aangeven en kwetsbaar durft te zijn, hoe dichter je bij jezelf blijft, hoe meer je groeit als mens en hoe sterker je wordt. Het stelt je in staat om weloverwogen keuzes maken als het aankomt op jouw vitaliteit. Een vitaal persoon beschikt namelijk over een eigen energie, lichamelijke en mentale kracht én weerbaarheid. Vitaliteit zit hem dus niet alleen in fysieke gezondheid. Maar ook in je persoonlijkheid, geestelijke gezondheid, sociale omgeving, persoonlijke waarden, overtuigingen en karakter. Zijn al deze elementen met elkaar in balans, dan zal je hoogstwaarschijnlijk ook weinig negatieve stress ervaren.

Kwetsbaarheid is wat ons allemaal menselijk maakt en zou moeten worden aangemoedigd, niet afgestraft. Of zoals Brené Brown het zo mooi omschrijft; “Durven betekent de moed om je kwetsbaar op te stellen. Het betekent verschijnen en gezien worden. Om te vragen wat je nodig hebt. Om te praten over hoe je je voelt. Om de moeilijke gesprekken te voeren.” Jazeker, dat is enorm spannend en zeker niet altijd makkelijk. Maar als je de moed ervoor hebt, dan zullen je weerbaarheid en vitaliteit er wel bij varen.